Jaćwingowie, wymarły lud z I  VII wieku znani są z wykopalisk. Odkryto ślady osadnictwa: niewielkie wspólnoty terytorialne złożone z osad otwartych i gródka obronnego oraz cmentarzyska kurhanowe, szkieletowe i ciałopalne,
od końca IV wieku głównie ciałopalne. Podstawę utrzymania stanowiło rolnictwo i hodowla. Istniało też rzemiosło. Jaćwingowie dokonywali również wypraw łupieskich na terytoria sąsiadów. 
Od X wieku zamożność kraju zaczęła maleć. Kraj obejmował 15 autonomicznych włości. Ludność (w XIII wieku około
50 tys.), złożona z wolnych, niewolników, oraz zamożnej górnej warstwy, z której wywodzili się naczelnicy włości i zarazem kapłani, zamieszkiwała małe osady i większe wsie otwarte lub bronione palisadami. Istniały też nieliczne grody.
Pod koniec XIII wieku Skomand zjednoczył całą Jaćwież ale próba utworzenia własnego państwa była spóźniona. Grabieżcze najazdy Jaćwingów na okoliczne ziemie, spowodowały akcje odwetowe władców polskich i kijowskich.
Najazdy krzyżackie, które powtarzały się od roku 1278 corocznie aż do roku 1283 doprowadziły do ostatecznego podboju i w znacznej mierze wyniszczenia Jaćwingów których resztki schroniły się na Litwę, Ruś, Mazowsze a częściowo zostały przesiedlone przez Krzyżaków do Sambii*. Wsie jaćwieskie przetrwały tam do połowy XVI wieku.
Kilkanaście kilometrów na północny wschód od Sokołowa Podlaskiego, koło wsi Niewiadowa , znajdują się ślady wczesnośredniowiecznego grodu obronnego. Gród ów zamieszkiwali Jaćwingowie. Legenda mówi, że rzeczka Cetynia przepływająca opodal grodu i wpadająca do Bugu, nazwę swą wzięła od jaćwieskiej księżniczki Cetynii.
Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych dwudziestego wieku prowadzono wykopaliska w grodzie
w Niewiadowej. Ustalono, iż pierwszy gród powstał tu w VI-VII wieku. Zbudowany na brzegu rzeki, broniony był fosą
i oraz drewnianymi umocnieniami. Gród nie był zamieszkiwany a zbudowany był po to aby podczas napaści mogła chronić się tam miejscowa ludność. W X wieku gród przebudowano i powiększono. Zbudowano nowe wały ziemno drewniane
i przerobiono fosę. Wał miał u podstawy szerokość około czterech metrów. Gród z tymi umocnieniami przetrwał jeszcze około dwóch wieków. Ślady pożarów wskazują, że niejednokrotnie próbowano zdobyć gród.
Do dziś zachowały się wały okalające gród oraz fosa.
                                                                                                                                                MZ

*Sambia  półwysep na Morzu Bałtyckim, między zalewami Wiślanym i Kurońskim zamieszkany przez pruskie plemię  Sambów.